Cyberbezpiecze?stwo w szko?ach ? list Minister Edukacji Narodowej
List Minister Edukacji Narodowej?(kliknij, aby przej?? do strony MEN)
W zwi?zku z niepokoj?cymi doniesieniami dotycz?cymi pojawiaj?cych si? zagro?e? w internecie, Minister Edukacji Narodowej Anna Zalewska w li?cie skierowanym do ?rodowiska o?wiatowego zwr?ci?a si? z pro?b? o szczeg?lne zwr?cenie uwagi na kwestie bezpiecznego zachowania dzieci i m?odzie?y w internecie.(…)
W li?cie minister Anna Zalewska podkre?la, ?e gry komputerowe mog? wspiera? rozw?j poznawczy, emocjonalny i spo?eczny dzieci. Jednak nadmierne korzystanie z nich mo?e powodowa? problemy z koncentracj? uwagi przez d?u?szy czas, zaniedbywania nauki, aktywno?ci fizycznej, kontakt?w z rodzin? i kolegami. Szefowa MEN wskazuje tak?e na to, ?e mo?e ono prowadzi? r?wnie? do rezygnacji z innych zainteresowa?, a nawet zaniedbywania czynno?ci takich, jak jedzenie czy sen. W skrajnych przypadkach doprowadzi? nawet do uzale?nienia.
Minister Anna Zalewska zwraca si? z pro?b? do dyrektor?w i nauczycieli o podj?cie dzia?a? zmierzaj?cych do zapoznania rodzic?w z zagro?eniami p?yn?cymi z nieostro?nego korzystania z zasob?w sieci.
? Warto podkre?li?, ?e nie wszystko, co pojawia si? w internecie, chocia? modne, jest bezpieczne i rozs?dne ? wskazuje w swoim li?cie szefowa MEN.
Minister edukacji prosi r?wnie?, aby podczas spotka? z rodzicami zach?ca? ich do rozmowy z dzieckiem, om?wienia jego aktywno?ci w internecie, dopytania o ewentualne problemy, z jakimi by? mo?e si? boryka. Dodatkowo istotne jest, aby zwr?ci? uwag? na zachowanie ucznia w ostatnim czasie ? jego og?lne samopoczucie, poziom zm?czenia, rodzaj film?w i muzyki jakiej s?ucha.
Gry komputerowe
Gry komputerowe to bardzo popularna forma rozrywki dla dzieci i m?odzie?y. 60% dzieci w wieku 4-14 lat u?ywa komputera do grania (opracowanie: ?Gry w ?yciu uczni?w, Instytut Bada? Edukacyjnych?, 2014.), a 94% nastolatk?w w wieku 12-17 lat gra w gry wideo (opracowanie: The report of the APA Task Force on Violent Media, American Psychological Association, 2015).
Gry komputerowe mog? wspiera? rozw?j poznawczy, emocjonalny i spo?eczny dzieci. Wp?ywaj? pozytywnie na: spostrzegawczo??, reakcje na bod?ce, zdolno?ci przestrzenne, procesy my?lowe oraz koncentracj? uwagi. Poprawiaj? refleks i koordynacj? wzrokowo-ruchow? oraz ?wicz? umiej?tno?? wsp??dzia?ania w grupie.
Jednak nadmierne granie mo?e powodowa? problemy z koncentracj? uwagi przez d?u?szy czas, zaniedbywania nauki, aktywno?ci fizycznej, kontakt?w z rodzin? i kolegami. Mo?e ono prowadzi? r?wnie? do rezygnacji z innych zainteresowa?, a nawet zaniedbywania czynno?ci takich, jak jedzenie czy sen. W skrajnych przypadkach doprowadzi? nawet do uzale?nienia.
Gry zawieraj?ce agresj? i brutaln? przemoc powoduj? wzrost poziomu agresji u dzieci, ucz? wrogich zachowa? wobec innych ludzi oraz tego, ?e jedynym sposobem na rozwi?zywanie problem?w jest u?ywanie si?y. A w przypadku opisanym poni?ej, mog? prowadzi? do samookaleczenia, a nawet ?mierci.
Wskaz?wki dla rodzic?w
Poni?ej zamieszczam r?wnie? kilka wskaz?wek dla rodzic?w, dotycz?cych zachowania bezpiecze?stwa w korzystaniu z gier komputerowych:
- Okre?l zasady dotycz?ce czasu, jaki twoje dziecko mo?e przeznacza? na gry komputerowe.
- Zadbaj o to, aby dziecko nie gra?o codziennie, ale te? nie r?b tradycji z tej formy sp?dzania czasu. Je?li ustalisz, ?e w waszym domu gra si? w okre?lone dni, np. w pi?tki i niedziele, dziecko przez ca?y tydzie? b?dzie ?y?o oczekiwaniem na w??czenie komputera.
- Zainteresuj si?, w co gra twoje dziecko i czy gra jest dla niego odpowiednia. Porozmawiaj z dzieckiem o grach, z kt?rych korzysta, sprawd?, czego mo?e si? z nich nauczy?.
- Zanim kupisz swojemu dziecku gr?, upewnij si?, ?e jest odpowiednia do jego wieku. Mo?e ci w tym pom?c system oceny gier PEGI.
- Zwr?? uwag?, czy w zachowaniu twojego dziecka nie pojawiaj? si? sygna?y uzale?nienia od komputera.
- Upewnij si?, ?e twoje dziecko z powodu grania nie zaniedbuje obowi?zk?w domowych i szkolnych.
- Sprawd?, czy gra jest pozbawiona mikrop?atno?ci.
- Pami?taj, ?e istniej? mini gry, kt?re nie wymagaj? instalacji, a zawieraj? tre?ci nieodpowiednie dla dzieci.
- Zwr?? uwag? na to, czy w grze mo?na kontaktowa? si? z innymi graczami.
Je?li tak ? sprawd?, czy znajomo?ci, jakie zawiera twoje dziecko, s? bezpieczne. Kontakt z innymi u?ytkownikami mo?e by? potencjalnym ?r?d?em niebezpiecznych sytuacji i podejmowania ryzykownych zachowa?.
Wskaz?wki pochodz? z broszury pt.: ?Zagro?enia w Internecie. Zapobieganie-reagowanie. Gry komputerowe?. Broszura dost?pna jest pod adresem: https://www.ore.edu.pl/materialy-do-pobrania/category/55-profilaktyka-agresji-i-przemocy
Gdzie mo?na uzyska? pomoc
W celu uzyskania porad i wskaz?wek rodzice mog? dzwoni? pod nr telefonu 800 100 100, oferuj?cy bezp?atn? i anonimow? pomoc dla doros?ych (rodzic?w, nauczycieli, pedagog?w). Dzieci i m?odzie?, kt?rzy potrzebuj? pomocy, chc? z kim? porozmawia? o swoich problemach mog? dzwoni? pod numerem telefonu 800 121212 (Telefon Zaufania dla Dzieci i M?odzie?y Rzecznika Praw Dziecka).
Wi?cej o bezpiecze?stwie dzieci i m?odzie?y w internecie: www.dy?urnet.pl, www.ore.edu.pl, www.akademia.nask.pl, www.kursor.edukator.pl, www.saferinternet.pl, www.plikifolder.pl
Gry komputerowe ? oznaczenia
W naszym kraju wiele gier komputerowych oznaczonych jest wg systemu PEGI (Pan-European Game Information). Jest to og?lnoeuropejski system klasyfikacji gier stworzony przez producent?w gier w celu udzielenia rodzicom w Europie pomocy w podejmowaniu ?wiadomych decyzji o zakupie gier komputerowych. Symbole PEGI znajduj? si? na opakowaniu gry. Wskazuj? one nast?puj?ce kategorie wiekowe: 3, 7, 12, 16 i 18 lat, nadane zgodnie z zawarto?ci? gry z poziomem rozwoju m?odego u?ytkownika. Na stronie internetowej www.pegi.info mo?na sprawdzi? klasyfikacj? gry i jej kategori? wiekow?.
W systemie PEGI poza klasyfikacj? wiekow? mo?na znale?? oznaczenia informuj?ce o potencjalnie szkodliwych tre?ciach wyst?puj?cych w grze, takich jak przemoc, wulgaryzmy czy hazard. Przed zakupem gry warto zapozna? si? z jej klasyfikacj?, aby podj?? przemy?lan? decyzj?.
Dzia?ania szko?y wynikaj?ce z przepis?w prawa
Zgodnie z art. 4a ustawy z dnia 7 wrze?nia 1991 r. o systemie o?wiaty (Dz.U. z 2016 r., poz. 1943 z p??n.zm.) szko?y i plac?wki zapewniaj?ce uczniom dost?p do internetu s? obowi?zane podejmowa? dzia?ania zabezpieczaj?ce uczni?w przed dost?pem do tre?ci, kt?re mog? stanowi? zagro?enie dla ich prawid?owego rozwoju, w szczeg?lno?ci zainstalowa? i aktualizowa? oprogramowanie zabezpieczaj?ce.
O doborze konkretnych ?rodk?w i form realizacji litery przepisu 4a decyduje dyrektor szko?y, poniewa? zgodnie z ustaw? o systemie o?wiaty (art. 39 ust. 1 pkt 3), sprawuje opiek? nad uczniami oraz stwarza warunki harmonijnego rozwoju psychofizycznego poprzez aktywne dzia?ania prozdrowotne.
Zapis ten utrzymano r?wnie? w ustawie z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo o?wiatowe (Dz. U., poz. 59, art., 27). Ponadto w art. 1 pkt. 21 tej ustawy podkre?lono, ?e system o?wiaty zapewnia w szczeg?lno?ci upowszechnianie w?r?d dzieci i m?odzie?y wiedzy o bezpiecze?stwie oraz kszta?towanie w?a?ciwych postaw wobec zagro?e?, w tym zwi?zanych z korzystaniem z technologii informacyjno-komunikacyjnych, i sytuacji nadzwyczajnych.
Pozosta?e dzia?ania MEN
W projekcie podstawy programowej kszta?cenia og?lnego dla szk?? podstawowych, kt?ra zacznie obowi?zywa? od roku szkolnego 2017/2018 podkre?lono, ?e jedn? z najwa?niejszych umiej?tno?ci rozwijanych w ramach kszta?cenia og?lnego w szkole podstawowej jest m.in. sprawne i odpowiedzialne pos?ugiwanie si? technologiami informacyjno-komunikacyjnymi w? procesie uczenia si?. Wskazano r?wnie?, ?e szko?a podstawowa przygotowuje uczni?w do ?wiadomego i odpowiedzialnego korzystania z technologii informacyjno-komunikacyjnych (TIK). Wyposa?a ich w kompetencje potrzebne do korzystania z r??nych? cyfrowych zasob?w informacyjnych, wyszukiwania i krytycznej analizy informacji, bezpiecznego poruszania si? w przestrzeni cyfrowej, w tym nawi?zywania i utrzymywania opartych na wzajemnym szacunku relacji z innymi u?ytkownikami sieci.
W ramach realizowanego od 1 wrze?nia 2016 r. pilota?u programowania, poprzedzaj?cego wprowadzenie w roku szkolnym 2017/2018 do podstawy programowej nauki programowania ju? od pierwszego etapu edukacyjnego, prowadzony jest szereg dzia?a? (szkolenia, warsztaty, konferencje, przygotowanie materia??w informacyjnych i szkoleniowych) dla nauczycieli, pomagaj?cych im przygotowa? si? do realizacji tego zadania. Wzrost kompetencji w zakresie wykorzystywania TIK na zaj?ciach pozwoli na sprawniejsze reagowanie w przypadkach zaobserwowanego niew?a?ciwego wykorzystania urz?dze? cyfrowych przez uczni?w.
Planowane jest r?wnie? utworzenie Og?lnopolskiej Sieci Edukacyjnej (OSE) ? dzia?anie Ministerstwa Cyfryzacji we wsp??pracy z MEN. OSE b?dzie wirtualn?, publiczn? sieci? telekomunikacyjn?, opart? na fizycznej infrastrukturze szerokopasmowej (ju? istniej?cej, jak r?wnie? powsta?ej ?w najbli?szej przysz?o?ci w wyniku realizacji komercyjnych i dofinansowanych inwestycji, oraz infrastruktury wybudowanej dla cel?w OSE przez jej operatora). Sie? ta b?dzie operowana przez podmiot, kt?ry b?dzie odpowiedzialny za jej uruchomienie i utrzymanie, oraz w szczeg?lno?ci za dostarczenie jednostkom o?wiatowym:
1) us?ugi dost?pu do internetu o przepustowo?ci co najmniej 100 Mb/s wraz z us?ugami bezpiecze?stwa sieciowego (w tym filtrowania tre?ci) oraz
2) dost?pu do agregator?w/dostawc?w tre?ci i us?ug edukacyjnych.
Wdro?enie OSE pozwoli na m.in.: zabezpieczenie u?ytkownik?w przed zagro?eniami w sieci w mo?liwie najwi?kszym zakresie w spos?b i w skali niemo?liwej do zrealizowania przez operator?w telekomunikacyjnych dzia?aj?cych wy??cznie na zasadach rynkowych.
Dodatkowo w ramach celu szczeg??owego Nr 1 Rz?dowego programu wspomagania w latach 2015?2018 organ?w prowadz?cych szko?y w zapewnieniu bezpiecznych warunk?w nauki, wychowania i opieki w szko?ach ? ?Bezpieczna+? (przyj?ty uchwa?? nr 89 /2015 R.M.), przez Stowarzyszenia Miasta w Internecie i Fundacj? Nowoczesna Polska, jest realizowane zadanie publiczne pn. ?Poprawa kompetencji pracownik?w szko?y, uczni?w i ich rodzic?w w zakresie bezpiecznego korzystania z cyberprzestrzeni oraz reagowania na zagro?enia?.
Zadanie polega na opracowaniu i wdro?eniu warsztat?w skierowanych do uczni?w, rodzic?w i nauczycieli oraz opracowania pakiet?w materia??w edukacyjnych przeznaczonych dla uczni?w, rodzic?w i nauczycieli z zakresu bezpiecze?stwa w cyberprzestrzeni i bezpiecznego korzystania z nowych technologii. Realizatorzy projektu prowadz? szkolenia wy?onionych spo?r?d nauczycieli edukator?w prowadz?cych warsztaty w szko?ach, rozpowszechniaj? przygotowane materia?y edukacyjne oraz we wsp??pracy z kuratorami o?wiaty przeprowadzaj? spotkania informacyjne. Warsztaty odbywaj? si? w szko?ach na terenie ca?ego kraju oraz dodatkowo s? wspomagane dzia?aniami e-learningowymi prowadzonymi na internetowej platformie edukacyjnej przygotowanej przez ka?dego z realizator?w zadania: www.cyfrowobezpieczni.pl oraz www.cybernauci.edu.pl.
W wyniku realizacji projekt?w przyj?tych w konkursie zosta?y opracowane liczne materia?y informacyjno-edukacyjne z zakresu bezpiecznego korzystania z internetu oraz modele dzia?a? interwencyjnych.
Maj?c na uwadze du?? przydatno?? powsta?ych produkt?w tak?e w ramach innych projekt?w w dzia?aniach wychowawczo-profilaktycznych w szko?ach i plac?wkach o?wiatowych, Ministerstwo Edukacji Narodowej zamie?ci?o informacje na stronie internetowej wraz z ?Standardem bezpiecze?stwa online plac?wek o?wiatowych? oraz innymi materia?ami. Materia? dost?pny jest pod adresem: https://bezpiecznaszkola.men.gov.pl/programy/bezpieczna-i-przyjazna-szkola/dzialania-krajowe/.
Informacje na temat bezpiecze?stwa i zagro?e? w sieci dost?pne s? r?wnie? na stronie: http://bezpiecznyinternet.edu.pl/.
Dodatkowo na stronie internetowej Fundacji Odkrywc?w Innowacji i Fundacji Drabina Rozwoju http://wiedza.bezpiecznyinternet.edu.pl/wyszukiwarka/wybor powsta?a tak?e baza, kt?ra zawiera wyselekcjonowane, materia?y na temat bezpiecze?stwa i zagro?e? w sieci. W sumie zawiera ona 393 pozycje wydawnicze uporz?dkowane tematycznie wraz z linkami. W bazie zebrano i opisano r?wnie? 133 definicje zwi?zane z terminologi? internetow? oraz 60 dzia?a? realizowanych na rzecz bezpiecznego korzystania z internetu.
Na stronie internetowej Fundacji Dla Kultury.pl: www.ambasadorzy.kulturaonline.pl dzia?a platforma e-learningowa, na kt?rej zmieszczone s? szkolenia.
Dodatkowo w ministerstwie edukacji powstaje Zesp?? Kryzysowy, kt?rego zadaniem jest podj?cie szerokorozumianych dzia?a? prewencyjnych na rzecz bezpiecze?stwa uczni?w w internecie. W sk?ad Zespo?u zaproszone zostan? instytucje publiczne i przedstawiciele organizacji pozarz?dowych, w tym te realizuj?ce dzia?ania zlecone przez MEN w ramach zadania publicznego.
Ministerstwo Edukacji Narodowej
Departament Informacji i Promocji
Informacje pochodz? ze strony:?https://men.gov.pl/ministerstwo/informacje/cyberbezpieczenstwo-w-szkolach-list-minister-edukacji-narodowej.html